İtalya – AIDS Hastası Olduğunu Bildiren Hastanın Tedavisinin Reddedilmesi İle İlgili İhlal Kararı

İtalya Kişisel Verileri Koruma Kurumu olan Garante Privacy 10 Haziran 2021 tarihli toplantısında aldığı bir kararı [dosya no. 9677521] açıkladı.

Karara konu olayda şikayetçi olan Bay XX’ten diş tedavisi hizmeti almak için gittiği bir doktor muayenehanesinde, hizmete erişebilmek için bir anket doldurması istenmiş ve bu anket kapsamında tüberküloz, hepatit A, B, C ve HIV (AIDS) gibi bir hastalığı varsa (yahut bu yönde bir şüphesi varsa) bunu belirtmesi istenmiştir. Bu anket, hastalara rızaları dahilinde dağıtılmış ve toplanmıştır.

Şikayetçi yukarıda belirtilen soruya verdiği cevapta halk arasında bilinen adı ile ‘AIDS’ olduğunu iletmiş ve bunun üzerine diş hekimi, “personeline ve diğer hastalarına bu hastalığın bulaşmasını önleyemeyeceğinden” bahisle kendisini tedavi edemeyeceğini belirtmiştir. Bu olay üzerine başvurucu şikayette bulunmuştur.

Akabinde Garante Privacy, söz konusu doktordan, bu bilgileri toplama amacına dair bilgi talep etmiştir. Doktor verdiği cevapta kısaca söz konusu bilgileri doğru teşhis yapmak ve uygun bir tedavi yöntemi belirlemek için istediğini, hastanın pozitif olup olmamasının kendisi tarafından uygulanacak tedaviyi hiçbir şekilde etkilemeyeceğini, mevzuat gereğince alması gereken tedbirleri göz önünde tutarak bir tedavi protokolü belirlediğini ifade etmiştir.

Olayda Kurum, henüz hasta – doktor ilişkisi kurulmadan önce başlangıç aşamasında bu bilgilerin toplanmasının uygun olmadığı noktasında doktoru uyarmış, doktor ise şikayetçinin “groupon” sitesi aracılığıyla satın aldığı bir kupon vasıtasıyla muayenehanesini geldiğini ve taraflar arasında artık sözleşmenin kurulmuş olduğunu ve tedavi sürecinin başladığını, bu hususun önceki kararlara da uygun olduğunu savunmuştur. Kurum yaptığı incelemede, söz konusu doktorun muayenehanede çalışan tek doktor olması nedeniyle ön kabul ve tedavi aşamalarının birbirinden açıkça ayrılmasının mümkün olmadığını, bu nedenle bu olayda söz konusu doktora benzer konudaki diğer kararlardaki kabullerden daha farklı davranılması gerektiğini ifade etmiştir.

Bu süreçte söz konusu anketin içeriği değiştirilmiş ve ankette toplanan bilgilerin tedavi sürecinde nasıl kullanılacağını netleştiren bilgilere yer verilmiştir.

Yaptığı soruşturma neticesinde kurum, söz konusu bilgilerin ilk kabul aşamasında toplandığını ve bunun tedavi sürecinin bir parçası olarak kabul edilemeyeceğini ve hastanın klinik geçmişinin bilinmesinin, en doğru tedavinin uygulanabilmesi için uygun olabileceğini ve hasta kabul sürecinde bu şekilde veri toplanabileceğini belirtmiş ancak ilgili hastaların, belirtilen bulaşıcı hastalıklarını söylememe olasılığı var olduğundan her halükarda iç mevzuata göre hastaların tedavi sürecinde, personelin tüm olasılıkları değerlendirilerek önlem alması gerektiği vurgulanmıştır. Ancak doktorun bu işleme sonrası gerekli hijyen kurallarını almak ve tüm önlemleri göz önünde bulundurmak yerine başvurucu hastayı tedavi etmeyeceğini iletmesi nedeniyle iddia edildiği gibi hasta için en iyi tedaviyi belirlemek ve muhtemel bulaşı riskini ortadan kaldırmak amacında olmadığından bahisle söz konusu veriyi işlemek için yasal dayanağının bulunmadığını ve herhangi bir somut amacın var olmadığını ortaya koyduğu belirtilmiş ve İtalyan Veri Koruma Kurumu, diş hekimi için 20.000 Euro idari para cezasına hükmetmiştir.