Dijital Hizmetler Kanunu: Komisyon, güvenli ve hesap verebilir bir çevrimiçi ortam sağlayan kurallara dair politik anlaşmayı memnuniyetle karşılıyor

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen: “Dijital Servisler Kanunu üzerindeki bugünkü anlaşma, hem hız hem de içerik açısından tarihi niteliktedir. DSA, AB’deki tüm çevrimiçi hizmetler için temel kuralları geliştirecektir. Çevrimiçi ortamın güvenli bir alan olarak kalmasını sağlayarak ifade özgürlüğünü ve dijital işletmeler için fırsatları güvence altına alacaktır. Çevrimdışında yasadışı olan ne ise çevrimiçinde de yasadışı olması ilkesine pratik bir etki yapacaktır. Çevrimiçi platformların boyutu büyüdükçe sorumlulukları da artar. – Geçen ayki Dijital Piyasalar Kanunu üzerinde varılan politik anlaşmayı tamamlayan- Bugünkü anlaşma tüm Avrupalılara, AB işletmelerine ve uluslararası muadillerimize güçlü bir mesaj göndermektedir.” dedi.

Dijital Çağa Uygun Bir Avrupa’dan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Margrethe Vestager, şunu ekledi: “DSA ile birlikte güvenli ve hesap verebilir bir çevrimiçi ortam yaratılmasına yardımcı oluyoruz. Platformlar; içerik moderasyonu kararları konusunda şeffaf olmalı, tehlikeli dezenformasyonun yayılmasını önlemeli ve pazar yerlerinde güvenli olmayan ürünlerin sunulmasından kaçınmalıdırlar. Bugünkü anlaşma ile birlikte bu platformların, sundukları hizmetlerin toplum ve vatandaşlar yönünden neden olabileceği risklerden sorumlu tutulmasını sağlıyoruz.“

İç Pazadan Sorumlu Komisyon Üyesi Thierry Breton da ek olarak şunları ifade etti: “DSA ile birlikte, büyük çevrimiçi platformların “umursamayacak kadar büyük” gibi davranma dönemi artık sona eriyor. DSA, -büyüklük, etki ve risk ile ölçülü olarak- platformlara açık ve uyumlu yükümlülükler getirmektedir. [Kanun] Komisyon’a, küresel cironun %6’sına kadar etkili ve caydırıcı yaptırımlar uygulama ve hatta ciddi ihlallerin tekrar etmesi halinde durumunda, AB tek pazarında faaliyet gösterme yasağı dahil olmak üzere çok büyük platformları denetleme yetkisi vermektedir. AB kurumları, vatandaşlarımızı çevrimiçi ortamda korumak için kararlılık ve tutku ile el ele vererek rekor denebilecek bir sürede çalıştılar.”

Dijital Hizmetler için yeni bir çerçeve

DSA’daki yeni çerçeve, insan haklarına, özgürlüklere, demokrasiye, eşitliğe ve hukukun üstünlüğüne saygı dahil olmak üzere Avrupa değerleri üzerine kuruldu. [Bu Kanun] Kullanıcıların, çevrimiçi platformların yanı sıra çok büyük çevrimiçi platformlar da dahil olmak üzere çevrimiçi aracıların ve kamu otoritelerinin hakları ve sorumluluklarını yeniden dengeleyecektir.

DSA, yasa dışı içeriğin daha hızlı kaldırılmasına dair prosedürlerin yanı sıra kullanıcıların temel haklarını çevrim içi ortamda daha kapsamlı şekilde koruma da dahil olmak üzere tüketicileri mallara, hizmetlere ya da içeriğe bağlayan tüm dijital hizmetlere uygulanacak AB çapında özen [due diligence] yükümlülüğü içermektedir

DSA’nın kapsamında çeşitli çevrimiçi aracılık hizmetleri bulunmaktadır. [Onların] yükümlülükleri; rollerine, büyüklüklerine ve çevrimiçi ekosistemdeki etkilerine bağlıdır. Bu çevrim içi aracılık hizmetleri şunları içermektedir:

• Ağ altyapı hizmetleri sunan aracılık hizmetleri: İnternet erişim sağlayıcılar, alan adı kayıt edenler,
• Bulut bilişim ve web barındırma [hosting] hizmetleri gibi barındırma [hosting] hizmetleri,
• AB’deki 450 milyon tüketicinin %10’ından fazlasına sahip çok büyük çevrimiçi arama motorları, ve bu nedenle yasa dışı içeriği çevrim içi olarak engellemede daha büyük sorumluluk,
• Çevrimiçi pazar yerleri, uygulama marketleri, işbirlikçi ekonomi platformları ve sosyal medya platformları gibi satıcılar ve tüketicileri bir araya getiren çevrimiçi platformlar
• AB’deki 450 milyon tüketicinin %10’ından fazlasına erişen, yasa dışı içeriğin yayılması ve toplumsal zararlar konusunda belli riskler ortaya çıkartabilecek çok geniş çevrimiçi platformlar

Somut olarak DSA şunları içermektedir:

• Yasa dışı mallar, hizmetler veya içeriği çevrimiçi olarak önleyecek tedbirler, örneğin:
  • Kullanıcıların bu tür içeriği kolayca işaretleyebilmesi ve platformların “güvenilir işaretçiler”le iş birliği yapması için bir mekanizma,
  • Çevrimiçi pazar yerlerindeki ticari kullanıcıların izlenebilirliğinde yeni yükümlülükler.
• Aşağıdakiler de dahil olmak üzere kullanıcıları ve sivil toplumu güçlendirmek için yeni önlemler:
  • Platformların içerik moderasyon kararlarına itiraz etme ve ister bir mahkeme dışı uyuşmazlık mekanizmasıyla isterse de mahkemeler eliyle olsun tazminat talep etme imkanı,
  • Çevrimiçi risklerin nasıl geliştiğine dair daha fazla içgörü sağlamak için teyit edilmiş [vetted] araştırmacılara erişim sağlanması ile kamusal verilere erişime dair STK’lara erişim sağlanması,
  • Kullanıcılara içerik ya da ürün tavsiye etmekte kullanılan algoritmalar dahil olmak üzere çeşitli konularda çevrimiçi platformlara getirilen şeffaflık tedbirleri.
• Riskleri değerlendirmek ve ölçmek için önlemler, örneğin:
  • Çok geniş platformlar ve çok geniş arama motorları için; sistemlerinin kötüye kullanılmasını önlemek adına risk temelli aksiyon alma ve risk yönetim sistemleri için bağımsız denetim yükümlülükleri,
  • Kamu güvenliğini ya da kamu sağlığını etkileyen krizlere tepki olarak hızlı ve etkili bir şekilde benimsenecek mekanizmalar,
  • Küçüklerin korunması için yeni önlemler ve hassas kişisel verilerin hedefli reklamcılık için kullanılmasına dair sınırlamalar.
• Çok büyük çevrimiçi platformlar söz konusu olduğunda Komisyon tarafından geliştirilmiş denetim ve yaptırım. Gözetim ve yaptırım çerçevesi ayrıca, bağımsız Dijital Hizmetler Koordinatörleri ve Dijital Hizmetler Kurulu’nun önemli rolünü de teyit etmektedir.

Sıradaki Adımlar

Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin vardığı politik anlaşma, şu anda iki eş kanun koyucunun resmi onayına tabidir. Kabul edildikten sonra DSA, AB genelinde doğrudan uygulanabilir olacak ve yürürlüğe girmesinin ardından 15 ay sonra yahut 1 Ocak 2024’ten (hangisi daha geç ise) itibaren uygulanacaktır. Çok büyük çevrimiçi platformlar ya da çok büyük çevrimiçi arama motorları yönünden DSA daha erken bir tarihte uygulanacaktır ki bu da belirlenmelerinden [designation] 4 ay sonradır.

Arka Plan

Komisyon, Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin 22 Mart 2022 tarihinde üzerinde politik anlaşmaya vardığı, Dijital Hizmetler Kanunu teklifini, Dijital Piyasalar Kanunu teklifi ile birlikte 15 Aralık 2020’de sunmuştur. Güncellenmiş SSS dokümanına buradan ulaşılabilir. Bu iki dosya üzerindeki politik anlaşmalar, AB’de güvenli, açık ve adil bir çevrimiçi ortam sağlamak için birlikte çalışacak.

Daha Fazla Bilgi

Komisyon’un Dijital Hizmetler Kanunu’na ilişkin teklifine dair bilgi sayfası

Dijital Hizmetler Kanunu: Komisyon önerisine ilişkin sorular ve cevaplar